«Κλειδί» για το ΙΚΑ η καλύτερη πενταετία

 


Μεικτό σύστηµα εφαρµόζεται αναδροµικά από την 1η Ιανουαρίου για τον υπολογισµό των συντάξεων, µε τις αλλαγές να αγγίζουν το σύνολο των εργαζοµένων.
Σε όλα τα Ταµεία και στο Δηµόσιο τα χρόνια ασφάλισης που έχουν διανυθεί µετά την 1η Ιανουαρίου 2011 υπολογίζονται µε ενιαίο τρόπο.
Το τελικό ποσό για τα χρόνια αυτά προκύπτει από το άθροισµα της βασικής και της αναλογικής σύνταξης.

Διαφορετικές ταχύτητες ισχύουν για τα χρόνια που έχουν διανυθεί µέχρι το τέλος του 2010.
Ο κάθε φορέας έχει το δικό του «µοντέλο» και ανάλογα υπολογίζεται και η σύνταξη.
Στο τέλος αθροίζεται το ποσό που αντιστοιχεί στα χρόνια µέχρι και το 2010 µε αυτό που αναλογεί στα έτη ασφάλισης από το 2011 και µετά.
Το «Εθνος-Συντάξεις» παρουσιάζει σήμερα έναν αναλυτικό οδηγό για τον υπολογισμό των συντάξεων στο ΙΚΑ, στον ΟΑΕΕ, στο Δημόσιο και στα ειδικά ταμεία. Αναλυτικά για τα χρόνια που έχουν διανυθεί μέχρι και το 2010 ισχύουν τα εξής:
• IKA. Με την καλύτερη πενταετία της τελευταίας δεκαετίας υπολογίζεται η σύνταξη για τον χρόνο ασφάλισης, που έχει διανυθεί μέχρι το τέλος του 2010.
Ο συντάξιμος μισθός υπολογίζεται με την παρακάτω διαδικασία: Οι μεικτές αποδοχές κάθε έτους, χωρίς το δώρο εορτών και το επίδομα αδείας, αναπροσαρμόζονται σε αποδοχές του τελευταίου πριν από τη σύνταξη έτους.



Παροχές όπως ετήσια bonus ή μηνιαίες προσαυξήσεις τύπου «κίνητρων» ή «ποσοστών» επί των οποίων γίνονται οι σχετικές κρατήσεις και αποτελούν κομμάτι των τακτικών αποδοχών του ασφαλισμένου λαμβάνονται κανονικά υπ’ όψιν για τον υπολογισμό των ετήσιων αποδοχών.




Συντελεστές
Οπως τονίζει ο Διονύσης Ρίζος, που είναι ειδικός σε θέματα ασφαλιστικού δικαίου, η αναπροσαρμογή γίνεται με συντελεστές που ξεκινούν από 1,4661 το 2011 και σταδιακά πέφτουν στο ένα το 2010. Στη συνέχεια τα ποσά που προκύπτουν διαιρούνται με τις ημέρες εργασίας που έχουν πραγματοποιηθεί σε κάθε έτος, προκειμένου να βρεθεί το μέσο τεκμαρτό ημερομίσθιο. Με βάση αυτό το τεκμαρτό ημερομίσθιο γίνεται και η επιλογή της συμφερότερης πενταετίας.
Μετά την επιλογή των πέντε καλύτερων ετών, το σύνολο των αναπροσαρμοσμένων πλέον αποδοχών διαιρείται με το σύνολο των ημερών εργασίας των αντίστοιχων ετών. Με τον τρόπο αυτόν προκύπτει το λεγόμενο «τεκμαρτό ημερομίσθιο του ασφαλιστικού βίου».
Με βάση αυτό το τεκμαρτό ημερομίσθιο ο μισθωτός θα καταταγεί σε μία από τις 28 ασφαλιστικές κλάσεις που υφίστανται. Ανάλογα με την ασφαλιστική κλάση θα γίνει ο τελικός υπολογισμός του ποσού της σύνταξης.






Πώς θα μετράται ο χρόνος μετά την 1/1/2011
Κοινό πλαίσιο ισχύει σε όλα τα Ταμεία για τον υπολογισμό του χρόνου ασφάλισης μετά την 1η Ιανουαρίου 2011. Το τελικό ποσό προκύπτει από το άθροισμα της βασικής σύνταξης και της αναλογικής σύνταξης, η οποία εξαρτάται από τα έτη ασφάλισης.
Το τμήμα της μηνιαίας σύνταξης που αντιστοιχεί στην αναλογική υπολογίζεται με τον νέο τρόπο και αφορά τον χρόνο ασφάλισης από την 1η Ιανουαρίου 2011 και μετά. Υπολογίζεται για κάθε πλήρες έτος ασφάλισης με βάση ποσοστά επί των προβλεπόμενων συντάξιμων αποδοχών ή ασφαλιστικών κατηγοριών. Τα εν λόγω ποσοστά καθορίζονται με βάση τον συνολικό χρόνο ασφάλισης με συγκεκριμένους συντελεστές, με ποσοστό από 0,80% έως 1,50%.
Οπως ήδη αναφέρθηκε, εκτός από την αναλογική σύνταξη καταβάλλεται στους ασφαλισμένους και η βασική σύνταξη, η οποία και έχει οριστεί ως σύνολο στα 360 ευρώ. Ο ασφαλισμένος δικαιούται το κλάσμα των 360 ευρώ του οποίου αριθμητής είναι το σύνολο των ετών που έχουν διανυθεί μετά το 2011 και παρονομαστής το σύνολο των ετών ασφάλισής του. Το «μοντέλο» αυτό είναι ενιαίο σε Δημόσιο, ΙΚΑ, ΟΑΕΕ και στους φορείς των ΔΕΚΟ και των Τραπεζών.






Με διπλό τρόπο ο υπολογισμός για τους δημοσίους υπαλλήλους
Με διπλό τρόπο υπολογίζονται τα έτη ασφάλισης που έχουν διανυθεί μέχρι το τέλος του 2010. Συγκεκριμένα το ένα τμήμα αφορά τον χρόνο μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2007 και το δεύτερο το διάστημα από το 2008 έως και το 2010. Οι συντάξιμες αποδοχές διαφέρουν ανάλογα με τις κατηγορίες των υπαλλήλων αλλά και τους οργανισμούς στους οποίους ανήκουν. Ειδικότερα στις συντάξιμες αποδοχές περιλαμβάνονται:

• Ο βασικός μισθός.
• Το χρονοεπίδομα (όπου καταβάλλεται).
• Το επίδομα των 140,80 ευρώ.
• Το επίδομα θέσης ευθύνης για όσους το λαμβάνουν. Προσοχή, καθώς για τον υπολογισμό του επιδόματος χρειάζεται διετής υπηρεσία στη θέση κατόπιν απόφασης υπηρεσιακού συμβουλίου.
• Το επίδομα ειδικής απασχόλησης για τους εργαζομένους των ΟΤΑ που υπάγονται στα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα.
• Το επίδομα εξωδιδακτικής προετοιμασίας και βιβλιοθήκης για τα μέλη ΔΕΠ και πολλές άλλες ειδικότερες περιπτώσεις επιδομάτων για συγκεκριμένες κατηγορίες υπαλλήλων.

Στις περισσότερες, όμως, περιπτώσεις οι αποδοχές που υπολογίζονται είναι ο βασικός μισθός, το χρονοεπίδομα και το επίδομα των 140,80 ευρώ. Ο υπολογισμός γίνεται με την εξής διαδικασία:

• Το ποσό της σύνταξης που αντιστοιχεί στα χρόνια ασφάλισης που έχουν συμπληρωθεί μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2007. Υπολογίζεται με τις συντάξιμες αποδοχές του Οκτωβρίου 2011 και με ποσοστό αναπλήρωσης 80%.
• Το ποσό της σύνταξης που αντιστοιχεί στα χρόνια ασφάλισης που συμπληρώνονται μετά την 1η Ιανουαρίου 2008 και μέχρι το 2010. Υπολογίζεται με τις συντάξιμες αποδοχές του Οκτωβρίου 2011 και με ποσοστό αναπλήρωσης 72% για το 2015.

Αναλυτικά το ποσό της σύνταξης για τον χρόνο ασφάλισης στο Δημόσιο υπολογίζεται ως ακολούθως:

• Ποσό σύνταξης για τα έτη που συμπληρώθηκαν μέχρι τις 31/12/2007 = έτη ασφάλισης Χ συντάξιμες αποδοχές Χ 80% / 35.
• Ποσό σύνταξης για τα έτη που συμπληρώθηκαν από 1ης/1/2008 μέχρι την 31η/12/2010 = έτη ασφάλισης Χ συντάξιμες αποδοχές Χ συντελεστής κατ’ έτος και μέχρι 70% / 35.

Οι ασφαλιστικές κατηγορίες καθορίζουν το ποσό στον ΟΑΕΕ
Καθοριστικός παράγοντας για τον ΟΑΕΕ είναι οι κατηγορίες που έχει ασφαλιστεί ο ελεύθερος επαγγελματίας. Η σύνταξη είναι ευθέως αναλογική των κατηγοριών αυτών και υπολογίζεται με βάση το σύνολο του ασφαλιστικού βίου. Φυσικά όσο ψηλότερη η κατηγορία τόσο μεγαλύτερη είναι και η σύνταξη που λαμβάνει ο δικαιούχος.
Ο ασφαλισμένος μπορεί να επιλέξει τον υπολογισμό με βάση τις καταστατικές διατάξεις των Ταμείων ή τις ενοποιημένες του ΟΑΕΕ. Με βάση τις κατηγορίες στις οποίες έχει καταβάλει είναι συμφέρουσα αναλόγως είτε η πρώτη είτε η δεύτερη επιλογή.
Τα τελευταία χρόνια με τις περικοπές που έχουν επέλθει στις παροχές των συντάξεων δεν συμφέρει η ασφάλιση σε προαιρετικές κατηγορίες μια και τα ποσά που λαμβάνονται είναι αρκετά μικρότερα σε σχέση με εκείνα που καταβάλλονται ως εισφορές.
Και η σύνταξη του ΟΑΕΕ θα υπολογίζεται πλέον σε τμήματα. Μέχρι το τέλος του 2010 διατηρείται ο παλαιός τρόπος και λαμβάνονται υπόψη οι ασφαλιστικές κατηγορίες. Ετσι η σύνταξη του ΤΕΒΕ αποτελείται από το βασικό τμήμα που είναι 220 ευρώ και από τις προσαυξήσεις συντάξεων που χορηγούνται με βάση και τις κατηγορίες που είχε ασφαλιστεί ο επαγγελματίας. Για τα πρώτα 30 έτη της ασφάλισης η προσαύξηση είναι 15% για κάθε έτος. Από το 31ο έτος ασφάλισης μέχρι και το 35ο έτος η προσαύξηση είναι 25% για κάθε έτος. Από το 36ο έτος ασφάλισης και πάνω η προσαύξηση είναι 30% για κάθε έτος.
Στην περίπτωση του ΤΑΕ δεν χορηγείται βασικό τμήμα σύνταξης αλλά μόνο η ανταποδοτική αναλογία των εισφορών με βάση τις κατηγορίες ασφάλισης. Προβλέπεται προσαύξηση στη σύνταξη κατά 5% για κάθε έτος άνω των 35. Τα έτη ασφάλισης που έχουν διανυθεί στο πρώην ΤΣΑ υπολογίζονται στην 3η ασφαλιστική κατηγορία του ΟΑΕΕ. Η συμφέρουσα επιλογή για όσους ανήκουν στο πρώην ΤΣΑ είναι να υπολογίζεται η σύνταξή τους με τις διατάξεις του ΟΑΕΕ.





Με μοντέλο Δημοσίου τα ειδικά ταμεία
Στα ειδικά ταμεία ακολουθείται ανάλογο μοντέλο με το Δημόσιο. Ο υπολογισμός της σύνταξης γίνεται με την εξής διαδικασία:

• Το ποσό της σύνταξης που αντιστοιχεί στα χρόνια ασφάλισης που έχουν συμπληρωθεί μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2007. Υπολογίζεται με ποσοστό αναπλήρωσης 80% (2,286% για κάθε χρόνο ασφάλισης).
• Το ποσό της σύνταξης που αντιστοιχεί στα χρόνια ασφάλισης που συμπληρώνονται μετά την 1η Ιανουαρίου 2008 και μέχρι το 2010. Το ποσό της σύνταξης για τα χρόνια που συμπληρώνονται τη συγκεκριμένη περίοδο υπολογίζεται με ποσοστό αναπλήρωσης 72% για το 2015.

Αναλυτικά το ποσό της σύνταξης για τον χρόνο ασφάλισης υπολογίζεται ως ακολούθως:

• Ποσό σύνταξης για τα έτη που συμπληρώθηκαν μέχρι τις 31/12/2007 = έτη ασφάλισης Χ συντάξιμες αποδοχές Χ 80% / 35.
• Ποσό σύνταξης για τα έτη που συμπληρώθηκαν από 1/1/2008 μέχρι την 31η/12/2010 = έτη ασφάλισης Χ συντάξιμες αποδοχές Χ συντελεστής κατ’ έτος και μέχρι 70% / 35.

Συντάξιμες αποδοχές στις ΔΕΚΟ είναι οι αποδοχές των προηγούμενων 5 ετών και όπως έχουν διαμορφωθεί κατά την ημερομηνία αποχώρησης του υπαλλήλου.






ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΟΚΚΑΛΙΑΡΗ
ΓΙΑΝΝΗΣ ΦΩΣΚΟΛΟΣ